Voorwoord vervolg
Het boek heeft onze kijk op een aantal dingen fundamenteel veranderd, zowel wat betreft het concreet werken in de geestelijke gezondheidszorg, als wat betreft de organisatiestructuur, de plaats van de patiënt en de professional, niet alleen in het psychiatrisch ziekenhuis, het zorgcentrum, maar ook in het netwerk, in de samenwerking met andere partners. Het biedt een andere kijk op de betekenis van herstel. Het was initieel de bedoeling dit jaarverslag op te bouwen vanuit de insteek herstel. We wilden een originele benadering, tonen dat we herstelgericht bezig waren. En toen stelden we vast dat we eigenlijk vooral over onze betrachting wilden schrijven maar dat we nauwelijks resultaat konden voorleggen. Dat ineens de discussie begon over de betekenis van herstel. Het werd moeilijk en we stelden samen vast dat het te vroeg was. Dat was een dubbel gevoel: jammer en oef. Maar met de belofte dat we verder in die richting werken. We hebben een herstelambassadeur en die moet ons triggeren, uitdagen…
Wat hebben we dan wel gedaan in dit actviteitenverslag? De jaarlijkse revue van de goednieuwsshow zoals dat soms gebeurt? Cijfers, cijfers, cijfers? Neen, we zijn vertrokken van onze doelstellingen die in het strategisch plan staan en vertaling kenden in ons ondernemingsplan. Ook hierin hebben we de herstelgedachte meegenomen. We zijn niet verdwaald, we zijn wel nog ver van onze bestemming. Maar de richting is duidelijk. Die doelstellingen hebben we als kapstok gebruikt om aan de lezers en medewerkers en patiënten/bewoners te tonen waar rond we gewerkt hebben. We hopen dat de zeven strategische doelstellingen die we in het vorig jaarverslag ook aan bod lieten komen, al enige body gekregen hebben. Daarnaast geven we een overzicht van een aantal activiteiten en eindigen we met cijfermateriaal. Dit laatste doen we beperkter dan de vorige jaren, al voorzien we een link waar je meer gegevens kunt vinden.
Het is een open deur intrappen dat we voor uitdagingen staan. De vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidzorg gaat verder, al is het even wachten op de plannen van de federale overheid voor beddenbevriezing en psychiatertijd. Binnen de forensische zorg wordt gezocht naar een upgrade van bedden. De uitbating van het forensisch psychiatrisch centrum (FPC) Antwerpen waarvoor we een mooi project ingediend hebben, haalden we net niet. We stranden op een zucht van de eerste plaats. Toch zijn we trots op de samenwerking met Zorgbedrijf Antwerpen en Seris die ontstaan is in de VZW Si-Cura. Het is ondertussen wel bewezen dat een groep die vooral bestaat uit overheidsinstellingen, want dat zijn OPZC Rekem en het Zorgbedrijf, in staat zijn de concurrentie aan te gaan met de private sector. Wellicht komen er nog gelegenheden. Ook nu bezinnen we ons over verdere uitbouw voor bepaalde forensische doelgroepen.
De algemene ziekenhuizen hebben de boodschap gekregen om zich te verenigen in netwerken. Voor de psychiatrische ziekenhuizen is hier wel eventueel plaats, maar niet voorbehouden. De aansluiting van algemeen met psychiatrisch is geen verplichting, enkel een optie. Dit is spijtig. Te meer daar de financiering in de toekomst gaat veranderen en er blijkbaar geopteerd wordt voor een getrapt systeem. Binnen het Limburgs landschap bouwen de netwerken Noolim en Reling verder. Binnen Noolim werken we aan een project radicaal geïntegeerde zorg waarin de buurt en de samenwerking met de eerstelijn primordiaal is. Ook al zijn de zorgregio’s niet definitief afgebakend, toch is de eerstelijnsconferentie belangrijk om te tonen welke spelers belangrijk zijn in het zorgverhaal, ook de geestelijke zorg: de onmisbare schakel van de huisarts en zijn/haar onmiddellijke partners. Op die manier kunnen crisissen beter aangepakt worden, gedwongen opnames vermeden worden, passende zorg geboden. En dan wringt het: we zijn tegen onnodige gedwongen opnames. Maar ze zijn een belangrijke inkomstenbron voor het ziekenhuis… Wat een paradox. Daarom is juist die herfinanciering van het psychiatrisch ziekenhuis zo belangrijk: geen bed maar zorgfinanciering. In de toekomst zal het niet meer om de structuren draaien maar rond de zorgbehoevende die helemaal patiënt wordt en kiest waar hij/zij zijn zorg inkoopt. Een positieve trend die maakt dat de patiënt meer dan ooit centraal komt te staan en keuzes kan maken. Het nieuwe evenwicht vinden, zeker in GGZ waar er een aparte relatie is tussen patiënt en zorgverlener, zal dan ook een nieuwe uitdaging zijn die we graag aangaan.
Tegen het licht van discussie rond de verdere verzelfstandiging van de openbare psychiatrische zorgcentra hebben we hiermee in deze inleiding enkele klemtonen gelegd die volgend jaar en jaren zeer belangrijk zullen zijn. Meer en meer evolueert OPZC Rekem richting vermaatschappelijking en zorg, het herstel van de juiste plaats die een zorgcentrum dient in te nemen: een zorgmodule, ter beschikking van de personen die zorg nodig hebben en van de personen die passende zorg vanuit hun ervaring kunnen geven. Herstel van de zelfwaarde. Nieuwe concepten, nieuwe taal, een aangepaste organisatie.
Rekem, 21 maart 2017
